Mustafa Kemal’in
Balıkesir Hutbesi
Cumhuriyetin ilk yıllarına kadar, ülkemizde ibadete hâkim olan dil Arapça idi. Mustafa Kemal ibadet dilinin Türkçe olmasını istiyordu. Bunun için ilk adını 7 Şubat 1923 günü Balıkesir Zağanos Paşa Camisi’nde halka yaptığı konuşma ile atmıştı:
“Millet! Tanrı birdir, şanı büyüktür. Tanrı’nın selâmeti, karşılıksız sevgisi ve hayrı üzerinize olsun. Peygamber’imiz efendimiz hazretleri, Tanrı tarafından insanlara gerçekleri bildirmekle görevlendirilmiş ve elçi olmuştur. (İnsan yaşayışını düzenleyen) temel kurallar hepinizce bilindiği üzere yüce Kur’an’daki yazılı buyruklardır. İnsanlara doğruluğun özünü vermiş olan dinimiz son dindir. Kusursuz ve en mükemmel dindir. Çünkü dinimiz akla, mantığa, gerçeklere bütünüyle uyar ve uygun düşer.
(…) Hutbeler hakkında yöneltilen sorulardan anlıyorum ki bugünkü hutbelerin sunuş biçimi, milletimizin duygu ve düşünceleri ve diliyle, medeni ihtiyaçlarıyla bağdaşmamaktadır. Efendiler, hutbe demek, halka hitap etmek, yani söz söylemek demektir. Hutbenin anlamı budur.
(…) Hutbelerin halkın anlamayacağı bir dilde olması ve onların da bugünkü ihtiyaçlarımıza değinmemesi, halife ve padişah adını taşıyan despotların arkasından köle gibi gitmeye mecbur etmek içindi. Hutbeden amaç halkın aydınlanması ve doğruyu bulmasıdır, başka şey değildir.
(…) Bundan dolayı hutbeler tamamen Türkçe ve çağın gereklerine uygun olmalıdır. Ve olacaktır.”
Kaynaklar
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, AKDTYK.
- S. Eriş Ülger, Özgün Belgelerle Türkiye Cumhuriyeti ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk.
- Afet İnan, Atatürk hakkında Hatıralar ve Belgeler, İş Bankası Yayınları.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder