Kurtuluş Savaşı
ve
1 Mayıs
1 Mayıs 2011 Edirne Kutlamaları
Ülkeyi işgal altında tutan müttefik kuvvetleri Zabıta Komisyonu Başkanı miralay Ballar’ın, yasaklama bildirisine karşın, 1 Mayıs 1921 tarihinde, Şirket-i Hayriye, Tramvay Kumpanyası, Haliç Tersanesi gibi kurumlarda çalışan işçiler, gösteriler ve grevler gerçekleştirdi. İşgal kuvvetleri, 1 Mayıs’ın millî mücadele ile bir dayanışma simgesi olarak da değerlendirme kararlılığındaki emekçiler ile bir dayanışma simgesi olarak da değerlendirme kararlılığındaki emekçileri, ertesi yıl da engelleyememişlerdi. 1 Mayıs 1922’de Sultanahmet Meydanı’nda toplanan işçiler, Pangaltı yönünde ilerlemiş, Galata’da başka bir grupla birleşerek kâğıthane’ye doğru yürümeyi sürdürmüş, yol boyunca bando, mızıka eşliğinde çeşitli uluslar arası emekçi marşları çalmış, Kâğıthane’de konuşmalar yapmıştı…Göstericiler, Mustafa Kemal’e çektikleri telgrafta “İstanbul Amele Birliği’nin Sultanahmet’te içtima eden binlerce azası, 1 Mayıs Bayramı vesilesiyle milyonlarca insanı esaretten kurtararak kendilerine siyasi hürriyet bahşeden Türkiye halk ihtilalinin reisi sıfatıyla âli zatlarına şükranlarını takdim eder ve amele evlatlarınızı da sulhun akdiyle beraber iktisadi esaretten kurtaracaklarınızdan ümitvar olduklarını arz eder” diyorlardı.
İzmir İktisat Kongresi’nde kabul edilen “İşçi Grubunun İktisat Esasları” başlığı altındaki 34 maddelik ilke ve hedefler arasında, 5. Madde’de çalışma müddetinin sekiz saat olması esasa bağlanmış, 8. Madde’de de, 1 Mayıs gününün “Türkiye İşçileri Bayramı olarak kanunen kabulü” öngörülmüştü.
Günümüzde, “1 Mayıs Emekçilerin Uluslararası Birlik Dayanışma ve Mücadele Günü” Ülkemizin değişik illerinde kutlandı.
Dünyamızın emekçi sınıfı, sosyal haklarını elde etmek için işverenlere karış büyük bir mücadele gerçekleştirirken sayısız işçininde hayatlarını kaybettiği görülmüştür.
Yüzyıl boyunca çok kötü şartlar altında çalışan işçiler, yaşadıkları koşulları değiştirmek için bir araya gelip 1860’lı yıllardan itibaren direnişe başladığı, işçilerin Amerika’da 13 Ocak 1884 tarihinde düzenledikleri kitlesel hareket, polis tarafından kanlı bir şekilde bastırıldı. Daha sonra, Pensilvanya da kömür işçileri direniş geçtiği ve bu işçi hareketinin de 10 işçi liderleri asıldı.
1886 yılında Amerika da işçiler genel greve gitti. En kanlı bir direniş olan bu eylemde işçilerin üzerlerine ateş açıldı. 4 işçi lideri de asıldı.
1890 yılından itibaren 1 Mayıs günü bütün ülkelerde uluslar arası İşçi Bayramı olarak kutlanmaya başlandı.
Ülkemizde de bazı yıllar İş Bayramı kutlamaları yapılamadı. Son yıllarda 1 Mayıs kutlamaları ülkemizde coşku ve heyecanla kutlanmaya başladı.
Kaynaklar
- Mükerrem K. Su-Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Türkiye Cumhuriyet İnkılâp Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
- Enver Ziya Karal, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1918-1965, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder