Koçgiri İsyanı
1921 yılının 6 Mart’ında, Yunan ordusu Bursa’ya ilerlerken, Koçgiri aşiretinin öncülüğünde Dersim aşiretleri de Sivas’a yürüyorlardı.
Amerikan Askeri Ateşesi’nin “…Yunanlılar önemli bir zafer kazanırlarsa Kürt isyanı Türkiye’nin arkasını ciddi bir şekilde tehdit edebilir. Ancak, batıdaki savaş Türkler’in lehine gelişirse, Türkler, ellerindeki yarım düzine yetenekli liderden biriyle Kürk sorununa son verebilir. İngilizler kuşkusuz bu durumu bilmektedirler. Gene de Kürt sorunu ile meşgul olduğu sürece Mustafa Kemal’in Musul’a el koyamayacağını düşünmektedirler. Dolayısıyla Kürt akımına yardımcı olmaktadırlar” diyerek rapor ettiği bu ayaklanmanın talepleri, aylar önce Ankara Hükümeti’ne telgraf yoluyla iletilen bir muhtırada açıklanmıştı:
İstanbul Hükümeti’nce kabul edilen Kürdistan özerkliğinin Anakara Hükümeti’nce de tanınıp tanınmayacağının açıklanması; Kürdistan özerk yönetimi konusunda Mustafa Kemal hükümetinin ivedi yanıt vermesi; Elazığ, Malatya, Sivas ve Erzincan cezaevlerindeki Kürklerin hemen salıverilmesi; Kürt çocuğu bulunan illerden Türk memurlarının çekilmesi; Koçgiri yöresine gönderilen birliklerin geri alınması.” Sevr Anlaşması’nın hükümlerinden hareketle talepte bulunan aşiretler, bunların yerine getirilmesini, silahla sağlayacaklarını da beyan etmişlerdi. 11 Nisan’da, ordu, 45 bin kişilik aşiret milislerinin üzere yürüdü. Üç ay süren çarpışmalardan sonra, 17 Haziran 1921 günü ayaklanma bastırıldı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder