Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuruluşuna Doğru
Düzce Ayaklanması
Kurtuluş Savaşı’nın en kritik dönemlerinde Ankara, bir de emperyalist işgalcilerin ve İstanbul Hükümeti’nin kışkırtmaları ve destekleriyle meydana çıkan ayaklanmaları bastırmaya çalışıyordu. 1920’nin başlarında Kurtuluş Savaşı iki silahlı güç tarafından sürdürülüyordu. Bunlardan biri Kuvvayı Milliye diğeri Kuvvayı Seyyare idi. Kuvvayı Milliye Ankara’ya bağlı düzenli ordu iken Kuvvayı Seyyare Ankara’dan görece bağımsız ve Çerkez Ethem’in emri altındaki silahlı güçlerdi.
Daha sonra Çerkez Ethem ile Ankara’nın arası bozulmuş ve Kuvvayı Seyyare dağılmış olsa da özellikle 1920’lerin başlarında Kuvvayı Seyyare ortaya çıkan büyük ayaklanmaları bastırmada önemli roller üstlenmişti.
Bu ayaklanmaların en önemlilerinden biri de Düzce ve Bolu ayaklanmalarıydı. 13 Nisan 1920’de Düzce’de başlayan bu ayaklanma kısa sürede büyümüş ve gelişmişti. İsyancılar 18 Nisan 1920’de Bolu’yu da işgal ettiler. İsyanın bastırılması için Çerkez Ethem, Binbaşı Nazım, Kaymakam Arif, Binbaşı İbrahim, Ali Fuat Paşa ve Rafet Bey emrindeki birlikler isyan bölgesinde asilerle mücadeleye başladılar. 25 Nisan’da Beypazarı. 2 Mayıs’ta Göynük alındı.
Diğer taraftan Çerkez Ethem emrindeki kuvvetler 23 Mayıs’ta Sapanca ve Adapazarı’nı alarak asilerin ileri gelenlerini cezalandırdı. Çerkez Ethem kuvvetleri 26 Mayıs’ta Düzce’ye girdi. Ayaklanmayı çıkaranlar ve yönetenler idam edilerek Düzce isyanı bastırılmış oldu.
Kaynaklar
- E. Behnan Şapolyo, Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, Berkalp Kitapevi.
- Mükerrem K. Su-Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Türkiye Cumhuriyet İnkılâp Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
- Mazhar Müfit Kansu, Atatürk’le Beraber, Türk Tarih Kurumu.
- Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İş Bankası Yayınları.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder