Genç Türkiye Cumhuriyetinde
Anadolu Ajansı
6 Nisan 1920’de, Mustafa Kemal’in sözüyle, “Türkiye’nin sesini dünyaya duyuracak” olan Anadolu Ajansı Ankara’da kurulur. 12 Nisan’da geçtiği ilk haberle, kendi kuruluşunu Anadolu’ya duyurur.
Mustafa Kemal’in, “Türkiye’nin sesini dünyaya duyuracaktır” dediği Anadolu Ajansı, 6 Nisan 1920’de kuruldu. İstanbul’u işgal eden müttefikler ile Damat Ferit Paşa Hükümeti arasında varılan uzlaşma gereğince yabancılara haber imtiyazı verilerek kurulan Türkiye-Havas Reuter ajansının yayınladığı haberler, Türkiye’nin aleyhineydi. Mustafa Kemal de bu ajansın uydurma ve zihinleri bulandırmaya yönelik haberlerinden rahatsızlık duymaktaydı.
Anadolu Ajansı’nın adı ise, Milli Mücadele’yi katılmak için işgal İstanbul’undan ayrılan Yunus Nadi ile Halide Edip Adıvar arasında, Ankara yolculuğu sırasındaki bir konuşmada ortaya çıkmıştı. Ankara’ya varılmasından sonra konu Mustafa Kemal’e de açılır. Fikri beğenen Mustafa Kemal, hemen ertesi günü 6 Nisan’da Anadolu Ajansı’nın kuruluşunu gerçekleştirir. Ve bütün yurttaki askeri ve sivil makamlara gönderdiği genelgeyle bunu duyurur.
Mustafa Kemal imzasıyla, Sivas Kadınlar Derneği’ne gönderilen bir telgrafta, günümüz Türkçesiyle, “İslam’ın canevi olan Osmanlı Saltanatı merkezinin düşman işgaline geçmesi, bütün ülke ve ulusumuzun en büyük tehlikeyle karşılaşması sonucu olarak bütün Rumeli ve Anadolu’nun giriştiği ulusal ve kutsal savaşım sırasında, Müslüman kişilerin iç ve dış en doğru havadis ile aydınlanmalarının zorunlu bir gereksinme olduğu önemle göz önüne alınmış, bunun sonucu, burada en yetkili kişilerden oluşan bir özel kurul yönetiminde, (Anadolu Ajansı) adı altında bir kurum kurulmuştur” denilmektedir.
İsmet İnönü’nün, kuruluşunun 50. yılında, “Bizim de bir ajansımız var. Dünyaya haber verebiliyoruz diye pek çalımlıydık” diye bahsettiği Anadolu Ajansı, kurtuluş Savaşı yıllarında faaliyetlerini özveriyle sürdürmeye devam etti. Ajans’ın haberleri birçok merkeze el altından gizlice gönderiliyordu.
Anadolu ile irtibatın sağlandığı İzmit ve Zonguldak’tan İstanbul’a binbir güçlük ve gizlilikle ulaştırılan Anadolu Ajansı bültenleri, Babıâli’de bir kitapevinin bodrum katında pedallı teksir makinesiyle çoğaltılıyordu.
Yunus Nadi ve Halide Edip’ten sonra Hamdullah Suphi’nin de destek verdiği ve on kadar personelle işlerini yürütmeye çalışan Anadolu Ajansı, cepheden haberler veriyor; Kurtuluş Savaşı’nın başarılarını duyuruyordu.
İkdam Gazetesi’nin 9 Ağustos 1921 tarihli sayısında, Anadolu Ajansı’ndan kullandığı haberlerde, Mustafa Kemal Paşa’nın “Başkomutanlığa” getirildiği bildiriyordu. 27 Ağustos 1922 tarihli Hâkimiyeti Milliye de manşetinde, “Dünya Sabahtan İtibaren Bütün Cephelerde Kahraman Ordularımız, Can Düşmanla Çarpışmaya Başladı” deniyordu. Türk ordularının İzmir’e girdiğinin ertesi günü Kastamonu’da Vali Süleyman Nemci Bey, zaferi halka Anadolu Ajansı’nın haberini okuyarak duyuruyordu.
“Türkiye’nin sesini” Cumhuriyet döneminde de dünyaya duyurmaya devam eden Anadolu Ajansı’nın bugün yurtiçinde 28 bölge ve büro müdürlüğü, yurtdışında ise 22’si temsilcilik olmak üzere 30 merkezde muhabirleri bulunuyor.
Kaynaklar
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, AKDTYK.
- Lord Kinnoss, Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Altın Kitaplar.
- S. Eriş Ülger, Özgün Belgelerle Türkiye Cumhuriyeti ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk.
- Pars Tuğlacı, Çağdaş Türkiye I-II, Cem Yayınevi.
- Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İş Bankası Yayınları.
- E. Behnan Şapolyo, Türk İnkılâbı Tarihi Notları, Harp Okulu Basımevi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder