Genç Türkiye Cumhuriyetinde
Meclis Seçimlerinin Yenilenmesi
Lozan görüşmelerinin kesintiye uğraması gibi önemli dış olaylar ve bunlara eklenen iç gelişmeler, meclis’in yenilenmesi zorunluluğunu doğurmuştu. Bu zorunluluğu, Mustafa Kemal Nutuk’ta şöyle anlatır:
“Bütün ulusta, Meclis’in görev yapamayacak bir duruma geldiği kavgası sezilmeye başlandı. Meclis’te, durumu soğukkanlılık ve sağduyu ile inceleyen milletvekilleri bile, üzüntülerini açığa vurmaktan kendilerini alamıyorlardı. Artık Meclis yenilenmedikçe, ulusun ve ülkenin ağır ve sorumluluğu gerektiren işlerinin ağır ve sorumluluğu gerektiren işlerinin yürütülemeyeceğine kuşku kalmamıştı.”
Bu durum karşısında Mustafa Kemal Bakanlar Kurulu’na Meclis’in yenilenmesini gerekliliğini anlatır ve görüş birliğine varılır. Aynı gece Meclis’teki Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Grubu Yönetim Kurulu da toplantıya çağrılır. Uzun görüşme ve tartışmalardan sonra anlaşmaya varılır. Konu 1 Nisan 1923’te ‘Meclis Seçimlerinin Yenilenmesi Yasa Tasarısı’ oy birliğiyle kabul edilir. Mustafa Kemal bunu Nutuk’ta şöyle anlatır:
“Yüce Meclis’in bugün kabul etmiş olduğu yüce kakar ile (…) milletimizin olgunluğa ermesi dünyaya ilân edilmiş ve gösterilmiştir.
Bütün dünya bilmelidir ki, artık bu devletin ve bu milletin başında hiçbir kuvvet yoktur, hiçbir makam yoktur. Yalnız bir kuvvet vardır. O da millî hâkimiyettir. Yalnız bir makam vardır. O da milletin kalbi, vicdanı ve karlılığıdır.”
Kaynaklar
- Atatürk, Söylev (Nutuk) I-II., Türk Dil Kurumu Basımevi.
- E. Behnan Şapolyo, Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, Berkalp Kitapevi.
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, AKDTYK.
- Enver Ziya Karal, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1918-1965, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
- Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İş Bankası Yayınları.
- S. Eriş Ülger, Özgün Belgelerle Türkiye Cumhuriyeti ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder