18 Ocak 2011 Milli Mücadele'de Bir Edebiyatçı Halide Eidip Adıvar

Milli Mücadele’de Bir Edebiyatçı

Halide Edip Adıvar

Türk edebiyatının ve siyası yaşamının önde gelen simalarından Halide Edip, 1884’te İstanbul’da doğdu. Üsküdar Amerikan Kız Koleji’nde okudu. Rıza Tevfik Bölükbaşı’nın Fransız edebiyatı derslerine katıldı ve Doğu edebiyatıyla ilgilendi. Matematik derslere aldığı Salih Zeki bey’le evlendi.

31 Mart Ayaklanması sırasında kısa süre için Musır’a itti. 1919’da İstanbul’a döndü, öğretmenlik ve müfettişlik görevlerinde bulundu. Balkan Savaşları sırasında hastanelerde hizmet verdi. Eğitim ve sağlık alanında yürüttüğü bu çalışmalar Halide Edip’e çeşitli kesimlerden insanları tanıma olanağı ve bunun edebi eserlerine büyük katsısı oldu. 1917’de ikinci eşi Adnan Adıvar ile evlendi.

1919’da Sultanahmet Meydanı’nda, İzmir’in İşgali’ni protesto mitinginde çok etkili bir konuşma yaptı. Bir dönem Amerikan mandasını savundu. 1920’de üniformasını giyip onbaşı rütbesiyle Kurtuluş Savaşı’na katıldı, sonra da üstçavuş oldu.

Kurtuluş Savaşı sonrasında, Cumhuriyet Halk Fırkası ve Mustafa Kemal’le siyasi fikir ayrılıkları yaşadı. Eşi Adnan Adıvar’la birlikte Türkiye’den ayrıldı. 1950’de Demokrat Parti listesinden Meclis’e girdi ve bağımsız milletvekili olarak görev aldı. 1964 yılında İstanbul’da yaşamını yitirdi.

Zamanının dış ülkelerde en çok tanınan Türk yazarı olmuştur. 1943’te CHP Ödülü’nü alan “Sinekli Bakkal”ı, Türkiye’de en çok baskı yapan roman olarak bilinir.

Kaynaklar

       - E. Behnan Şapolyo, Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, Berkalp Kitapevi.

       - Enver Ziya Karal, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1918-1965, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.

       - S. Eriş Ülger, Özgün Belgelerle Türkiye Cumhuriyeti ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk.

       - E. Behnan Şapolyo, Türk İnkılâbı Tarihi Notları, Harp Okulu Basımevi.