Genç Türkiye Cumhuriyeti'nde
Medeni Kanun'un Kabulü
Yasalar, duygulara dayandırılarak ve uyularak yapılamaz. Mustafa Kemal 1921
Vicdan azabı çekmeden vereceğimiz yargılar, ancak eylemli sonuçlara bağlıdır. Mustafa Kemal 1919
Yüzyılımızın ihtiyaçlarına uygun yasa yapmak ve onu iyi uygulamak, bayındırlık ve ilerleme nedenlerinin en önemlilerindendir. Mustafa Kemal Atatürk.
Mustafa Kemal, Türk kadının hakları tanınmadıkça kadınlar sosyal yaşanma erkeklerle eşit olarak katılmadıkça, şeriat hükümlerinin gölgesi silinmedikçe, bütün olarak ulusal gelişmenin sağlanacağı kanısındaydı. Bunu, Tevfik Fikret’in dizesiyle vurguluyordu sık sık: “Elbet sefil olursa kadın, alçalır beşer!” Her gittiği kentte, sözü bu noktaya getiren konuşmalar yapıyordu. 1924 yılının 30 Ağustos’unda Dumlupınar’da yaptığı konuşmada, sosyal, iktisadi, siyasi farkın kalkması ve aileyi teşkil eden kadın ve erkeğin doğal hukukuna kavuşması gerektiğini net olarak vurgulamıştı. Birkaç hafta sonra da, 26 hukukçudan oluşan bir komisyon, “Avrupa’nın diğer ülkelerindeki kıyasla, daha yenilikçi, daha demokratik” bulunan İsviçre Medeni Kanunu’nu Türkiye’ye uyarlama çalışmalarına bağlamıştı.
17 Şubat 1926’da, 937 maddelik Medeni Kanun Tasarısı Meclis7e sunulmuş ve kabul edilmişti. İlintili diğer yasalarda da düzenlemeler yapıldıktan sonra, 4 Ekim 1926’dan itibaren uygulanacaktı.
Medeni Kanun, sosyal yaşantıda birçok alanı kapsamakla birlikte, daha çok kadınlarla ilgili getirdiği hükümlerle dikkat çekmektedir.
Medeni Kanun kardeşler arasında kız erkek eşit miras hakkı getirmiştir. Mahkemelerde iki kadının şahitliğinin bir erkeğe denk kabul edilmesini reddetmiş, eşitlik tanınmıştır. Erkeğin tek taraflı boşanmasını ve eski hukukun erkeğe tanıdığı dörde kadar evlenme hakkını ortadan kaldırmıştır. İmam nikâhını tanımamış, nikâh akti yapma yetkisini belediyelere vermiştir.
The Illustrated London News haftalık yayın organı. 17 Mart 1923 tarihli sayısında, Türkiye’de özellikle kadın hakların konusundaki gelişmelere geniş yer vermiş ve kapağında, “Türk kadını için özgürlük simgesi: Kemal’in peçesiz eşi” ibaresiyle yer almıştı.
Kaynaklar
- Lord Kinnoss, Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Altın Kitaplar.
- Pars Tuğlacı, Çağdaş Türkiye I-II, Cem Yayınevi.
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, AKDTYK.
- Mükerrem K. Su-Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Türkiye Cumhuriyet İnkılâp Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
- Enver Ziya Karal, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1918-1965, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder