Tekstilin
“Yünlü Fakültesi”
Sümerbank
Adını Mustafa Kemal’in verdiği Sümerbank, 11 Temmuz 1993’te kurulduktan ve tekstil sanayisi ile bankacılık işlevlerini üslendikten sonra, yurdun dört bir yanında açılan fabrikalarla, sanayileşmenin öncüsü konumuna gelmişti. İlk büyük kompleks, Eylül 1935’te kurulmuş, bu kompleksin inşası için 1932 yılında İsmet İnönü Sovyetler Birliği’nden 8,5 milyon liralık kredi almıştı. Yapının tasarımı Sovyetlere aitti. Kayseri Bez Fabrikası ve Lojmanları, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kamu yatırımıdır.
1933-1937 yılları arasında uygulanan Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı çerçevesinde açılan tesislerden biri de, Bursa’daki Merinos Yünlü Sanayi Dokuma Fabrikası’ydı.
Temeli, 28 Kasım 1935’te atılan fabrika, 2 Şubat 1938’de de Mustafa Kemal tarafından işletmeye açılmıştı.
Merinos, döneminde Ortadoğu ve Balkanlar’ın en büyük dokuma fabrikasıydı. Avrupa çapında ise 5. sıradaydı. 404 bin metrekare olan yayılmış tesisinde binlerce işçinin çalıştığı bu fabrikaya, Türkiye tekstilinde “Yünlü Fakülte” adı verilmişti.
Fabrikanın kuruluş ile Türkiye’de merinos cinsi koyun yetiştirilmeye başlandı. Bu koyunların tüyü ile dokunan yün kumaşlar, dünya piyasalarının en çok aranan kumaşları arasına girdiler. Mustafa Kemal’in “Bu eser yurdun, husus ile Bursa bölgesinin endüstri inkişafına ve büyük milli ihtiyacın giderilmesine yardım edecektir.” Öngörüsü doğru çıkmış, Merinos, Bursa için bir çekim merkezi işlevi görüp, tekstil kendine dönüşmesine yol açmıştı.
Kaynaklar
- Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İş Bankası Yayınları.
- S. Eriş Ülger, Özgün Belgelerle Türkiye Cumhuriyeti ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk.
- N. Ahmet Banoğlu, Atatürk’ün İstanbul’daki Hayatı, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
- E. Behnan Şapolyo, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1918-1950, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi
- Mükerrem K. Su-Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Türkiye Cumhuriyet İnkılâp Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder