Cumhuriyetin
İlk Ulusal Bankası
İş Bankası
Mustafa Kemal, 26 Ağustos 1936’da, “İş Bankası kurumu, Cumhuriyet tarihinde ekonomi bakımından başlı başına yer alacaktır” diyordu. O tarihte, Atatürk’ün direktifleriyle İzmir Birinci İktisat Kongresi’nde alınan kararlar doğrultusunda kurulan, cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankası olan İş bankası, onuncu yılını doldurmuştu… Bu dönemde tasarrufu teşvik ederek toplanacak fonlarla bütün ekonomik faaliyet kodlarını finanse edebilecek, gerektiğinde çeşitli alanlarda sanayileşme hareketinin başlatılmasına kendi kaynaklarıyla katılabilecek milli bir kuruluşun doğması ve milli bankacılık sisteminin oluşturulması ihtiyacı derin bir şekilde hissediliyordu.
26 Ağustos 1924’te Türkiye İş Bankası kuruldu ve ilk genel müdürü Celal Bayar oldu. Faaliyetine iki şube ve 37 personelle başlayan bankanın 1 milyon TL’lik kısmı, Mustafa Kemal tarafından ödenmişti. Ama bu para, üstlendiği işlev de göz önüne alınırsa, bir bankanın kuruluşu için son derece yetersizdi. Para bulmak için neler yapıldığını Celal Bayar şöyle anlatıyor: “Müessis hissesi, bir hisse bin liraydı. Müessisler bulacağız ve meçlis-i idareyi kuracağız. Hiç kimse yanaşmıyor. Ecnebi bankalar nezdinde, Benque d’ Athens var. İtalyanların bankaları var, Fransızların bankaları var. Onlar bizim Türkler’e, hatır için Kızılay(a bin lira teberruda bulunur gibi müessis hisselerini verdiler. Ben de şahsımı kullanarak, hatta Atatürk’ün nüfuzunu kullanarak birer lirayı böyle toplatım.”
Kaynaklar
- E. Behnan Şapolyo, Türk İnkılâbı Tarihi Notları, Harp Okulu Basımevi.
- Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İş Bankası Yayınları.
- S. Eriş Ülger, Özgün Belgelerle Türkiye Cumhuriyeti ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk.
- Afet İnan, Atatürk hakkında Hatıralar ve Belgeler, İş Bankası Yayınları.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder