Asırlara Dayanan Dostluk
İran Şahı Rıza Pehlevi, Mustafa Kemal’in davetlisi olarak, 10 Haziran 1934 günü Gürcübulak’tan Türkiye’ye girdi. 15 Haziran’da Yavuz Zırhlısı ile Trabzon’dan Samsun’a, oradan da trenle Ankara’ya gelerek, 16 Haziran günü Mustafa Kemal tarafından Gar’da karşılandı.
25 gün sürecek olan bu ziyaret, Şah Pehlevi açısından, dış ülkelere yaptığı tek gezi olması, Mustafa Kemal’in de, devlet başkanı olarak ilk kez tanınmış bir devlet adamını davet etmesi gibi bir özellik de taşıyordu.
Gerek Mustafa Kemal, gerek Başbakan İsmet İnönü tarafında düzenlenen, ziyaretler, resmigeçitler düzenlenen, ziyafetler, resmigeçitler, spor karşılaşmaları ile Türkiye’yi tanımaya yönelik okullara, hastanelere, fabrikalara, askeri tesislere yapılan ziyaretler sırasında, halkın da sevgi gösterileriyle karşılaşan Şah Pehlevi, İstanbul’daki İran kolonisine yaptığı konuşmada, “Türkiye’yi ikinci vatanınız olarak biliniz ve Türkler’i de gerçek kardeşleriniz olarak düşününüz”dedi. Şah Pehlevi’yi derinden etkileyen bu ziyaretin farklı bir yönüne, Londra’da yayınlanan “Near East” dergisi değiniyordu: “Bu ziyaret sonunda, İranlılar, kendilerinin de Rusya ve İngiltere ile aynı düzeyde durarak konuşabilecekleri gururunu duymuş ve bu suretle de izzeti nefisleri tatmin edilmiştir.”
2 Temmuz 1935’te, ülkesine dönmek üzere yola çıkan Şah Rıza Pehlevi’nin ziyareti, 22 Nisan 1926’da imzalanan anlaşmanın ilk maddesini pekiştirmişti: “Türkiye ile İran arasında, hiçbir şekilde bozulmayacak bir barış ve dostluk olacaktır.”
Kaynaklar
- E. Behnan Şapolyo, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1918-1950, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi
- Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İş Bankası Yayınları.
- S. Eriş Ülger, Özgün Belgelerle Türkiye Cumhuriyeti ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk.
- N. Ahmet Banoğlu, Atatürk’ün İstanbul’daki Hayatı, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
- Mazhar Müfit Kansu, Atatürk’le Beraber, Türk Tarih Kurumu.
- Lord Kinnoss, Bir Milletin Yeniden Doğuşu, Altın Kitaplar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder