‘Kanımız
akmadıkça, medreseler açılmayacak!’
2 Mart 1924’te “halifeliğin kaldırılması” yla eşzamanlı olarak Mustafa Kemal, “Tevhid-i Tedrisat” (eğitimin birleştirilmesi) yasasını da
gündeme getirmiş, yasa, Meclis’te kabul edilmişti: “Eğitim ve öğretimi
birleştirmedikçe aynı fikirde, aynı zihniyette fertlerden kurulu bir melet yapmaya
imkân aramak abesle uğraşmak olmaz mıydı?” “Dünya medeniyet ailesinde saygı
toplayan bir yerin sahibi olmaya layık Türk milleti, evlatlarına vereceği
eğitimi ‘mektep’ ve ‘medrese’ adında birbirinden büsbütün başka ‘iki çeşit
kuruluşa’ bölmeye katlanabilir miydi?”
Yasayla, medreseler
önce Milli Eğitim Bakanlığı’na devredilmiş, sonra da kapatılmıştı.
Rize’ye işte bu
koşullarda gelişmişti Mustafa Kemal ve hükümet konağını, daireleri ziyaret
ederken, Rize Müftüsü Mehmet Hulusi Efendi ve Pazar müftüleri bir dilekçe
vererek medreselerin yeniden açılmasını istemişlerdi. Mustafa Kemal’in yanıtı
çok sert olmuştu:
“Millete mektep lazım. Medreseler kapanmıştır. Açılmayacaktır. Bu kanunu
yapanlar sizden âlim olanlardır. Artık bu milleti kendi haline bırakın, ulu
nurunu mekteplerden alacaktır…”
Nitekim ertesi gün
gittiği Giresun’da, gençlere şunları söyleyecekti:
“Arkadaşlar! Bu memleketi ve bu milleti yüzyıllardan beri kötü duruma
getirenler çoktan ölmüştür. Bütün gençlik buna inanmalıdır. Bizim kanımız
akmadıkça, bunlar bir daha gere gelmeyecektir.”
Kaynaklar
- Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, AKDTYK.
- Mükerrem K. Su-Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Türkiye Cumhuriyet İnkılâp Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.
- Atatürk’ün Bütün Eserleri, 22 Cilt, Kaynak Yayınları.
- Prof. Dr. Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, İş Bankası Yayınları.
- S. Eriş Ülger, Özgün Belgelerle Türkiye Cumhuriyeti ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk.
- Afet İnan, Atatürk hakkında Hatıralar ve Belgeler, İş Bankası Yayınları.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder