28 Temmuz 2011 Bir Mücadele Kahramanı Tunalı Hilmi

Bir Mücadele Kahramanı

Tunalı Hilmi

8 Temmuz 1920’de Yunanlıların Bursa’yı işgal etmesi üzerine, Ankara’da Mustafa Kemal’in de katıldığı protesto mitinginde konuşma yapan Tunalı Hilmi’ydi. 28 Ağustos 1871’de Eskicuma’da doğan ve Jön Tür Hareketi’nin önde gelen isimlerinden olan Tunalı Hilmi, Fatih Askeri Rüştiyesi’ni bitirmişti. Kuleli Askeri Rüşdiyesi’ni bitirmişti. Kuleli Askeri İdadisi öğrenciyken Teşvik adlı gizli bir haftalık dergi çıkardığı için tutuklanmış, daha sonra girdiği Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane’de “Gizli Mektepliler” adlı bir örgüt kurmuş. Ekim f895’te, son sınıf öğrencisiyken Avrupa’ya kaçarak Cenevre Üniversitesi’nde sürdürerek pedagoji bölümünü bitirmişti.

Mücadele çizgisini ılımlı bulduğu İttihat ve Terakki Cemiyeti içinde Osmanlı İhtilal Fırkası’nı kurmuştu. II. Meşrutiyet’in ilanından (1908) sonra İstanbul’a gelmiş, başta İnkılâp olmak üzere çeşitli yayın organlarında yazılar yazmış, 1920’de Bolu Mebusu olarak son Osmanlı Meclisi Mebusanı’na girmiş, İstanbul’un işgali ve meclisin çalışamaz duruma düşüp dağılması üzerine Ankara’ya geçmiş ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde gene Bolu’yu temsil etmişti. Mayıs 1920’de Ereğli’yi (Karadeniz) işgal etmek isteyen Fransız birliğine karşı direnişi örgütleyen Tunalı Hilmi, 1921 Anayasası’nın hazırlık çalışmalarına katılmış ve TBMM’deki uzun ve ateşli konuşmalarından ötürü adından sık sık söz ettirmişti. II.(1923-1927) ve III.(1927-1931) Dönemlerde TBMM’de Zonguldak Milletvekili olarak görev almıştı. Tunalı Hilmi İstanbul’da öldü.

Kaynaklar

• E. Behnan Şapolyo, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi 1918-1950, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi
• E. Behnan Şapolyo, Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi, Berkalp Kitapevi.
• Mükerrem K. Su-Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Türkiye Cumhuriyet İnkılâp Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı, Basımevi.