Prizen'de Hıdırellez Bayramı

Prizren'de Hıdırellez Kutlamaları

Geleneksel olarak Hıdırellez Bayramı Prizren’de, Osmanlı Mezarlığı (Karabaş Baba Türbesi) etrafında düzenlenen şenliklerle kutlanmaktadır. Gece başlayan hazırlıklar bu sabah erken saatlerde yoğun bir şekilde devam etti.

Geleneksel olarak Hıdırellez Bayramı Prizren’de, Osmanlı Mezarlığı (Karabaş Baba Türbesi) etrafında düzenlenen şenliklerle kutlanmaktadır. Gece başlayan hazırlıklar bu sabah erken saatlerde yoğun bir şekilde devam etti.

Her yıl olduğu gibi bu yıl da Prizren ve Kosova genelinden olduğu gibi komşu ülkelerden de onbinlerce insan şenliklere katılmaktadır.

Hıdırellez Bayramı ile ilgili derlediklerimizi aktarıyoruz:

Bu gece yani 5 Mayıs 2012 gecesinden itibaren Hıdırellez Bayramı. 6 Mayıs’tan başlayıp 4 Kasım tarihine kadar hızır günlerini kutlayacağız. Peki, Hıdırellez nedir, tarihi (kökeni) nereye dayanır, Hıdırellez Bayramı’nın anlamı nedir? Sizlere bu sayfada çeşitli kaynaklardan derlememizle Hıdırellez hakkında doyurucu bilgiler verelim…

Hıdırellez Nedir?

Hıdırellez Türk dünyasında kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu sayılarak kutlanmaktadır.Hıdırellez günü, Gregoryen takvimi (Miladi takvimi)ne göre 6 Mayıs, eskiden kullanılan Rumi takvim olarak da bilinen Jülyen takvimine göre 23 Nisan günü olmaktadır. 6 Mayıs’tan başlayıp 4 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktadır. Bu yüzden 5 Mayıs günü gecesi kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir.

Hıdırellez’in UNESCO’nun ‘İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası Listesi’ne alınması amacıyla 2010 yılında çalışmalar başlatılmıştır.

Hıdırellezin Tarihi Kökeni Nedir?

Hızır ve Hıdırellezin kökeni hakkında çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bunlardan bazıları Hıdırellezin Mezopotamya ile Anadolu kültürlerine ait olduğu; bazıları ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yolundadır. Hıdırellez Bayramı’nı ve Hızır düşünüşünü tek bir kültüre mal etmek olanaksızdır. İlk çağlardan itibaren Mezopotamya, Anadolu, İran, Balkanlar ve hatta bütün Doğu Akdeniz ülkelerinde bahar ya da yazın gelişiyle belli başlı doğasal döngüler için sevinç duyulduğu görülmektedir.

Hıdırellez Nerelerde Kutlanır?

Hıdrellez kutlamaları genel olarak yeşillik, ağaçlık alanlarda, su kenarlarında, bir türbe ya da yatırın yanında yapılmaktadır. Bu gibi yerlere bu nedenle Hıdırlık denildiği de olur. Hıdrellezde baharın taze bitkilerini ve taze kuzu eti ya da kuzu ciğeri yeme adeti vardır. Baharın ilk kuzusu yenildiği zaman sağlık ve şifa bulunacağına inanılır. Bugünde kırlardan çiçek veya ot toplayıp onları kaynattıktan sonra suyu içilirse bütün hastalıklara iyi geleceğine, bu su ile kırk gün yıkanılırsa gençleşip güzelleşileceğine inanılır.

Hıdırellez ve Kuran-ı Kerim

Kur’an’da Kehf suresi’nde Musa ve bir gencin kıssası anlatılmaktadır. Kehf Suresi’de dahil olmak üzere hiçbir yerde Hızır ismi geçmemektedir ancak çeşitli hadislerde bu şekilde anılmaktadır. Olayın yaşandığı yer için “iki denizin birleştiği yer” denilmektedir. Uzun bir yolculuk yapan Musa ile yanındaki gencin beraberlerinde, yemek için getirdikleri balığın kaçması ile başlayan olay sonrasında, 65. ayette Derken kullarımızdan bir kul buldular ki, biz ona katımızdan bir rahmet vermiş, kendisine tarafımızdan bir ilim öğretmiştik. denilerek Hızır olarak atfedilenden bahsedilir.

Hıdırellez Gecesinde Neler Yapılır?

Hıdrellez gecesi Hızır’ın uğradığı yerlere ve dokunduğu şeylere feyiz ve bereket vereceği inancıyla çeşitli uygulamalar yapılır. Yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağızları açık bırakılır. Ev, bağ-bahçe, araba isteyen kimseler, Hıdrellez gecesi gül ağacının altına istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar. Aynı zamanda dileklerini kırmızı kurdaleye bağlayıp gül ağacına asarlar. Bir yıl boyunca dileklerinin yerine gelmesini beklerler. Bazı kimseler de ateş yakıp, dilek dilerler. Ondan sonra yaktıkları ateşin üstünden atlarlar.

Hıdırellezde Neler Yapılır – Nasıl Dilek Tutulur?

Yüzlerce yıldır kutlanan Hıdrellez’de bereket ve bolluk getirmesi için kapı, pencere, yiyecek kapları ve para keselerinin ağızları açık bırakılır.

İçinde para bulunan kâseler gül dalına asılır veya dibine bırakılır. Bu paralar ertesi gün alınarak saklanır ve yıl boyunca harcanmaz.

Ev, araba isteyen kimseler, Hıdrellez gecesi gül ağacının altına istediklerinin küçük bir modelini yaparlarsa Hızır’ın kendilerine yardım edeceğine inanırlar. Ve aynı zamanda dileklerini kırmızı kurdaleye bağlayıp gül ağacına asarlar. Bir yıl boyunca dileklerinin yerine gelmesini beklerler.

Hıdırellez törenlerinde yapılan etkinliklerden biri de kötülüklerden temizlenmek amacıyla ateşin üzerinden atlamaktır.

5 Mayıs günü, genellikle kadınlar, Karabaş Baba Türbesi’ni ziyarete giderler. Türlü dileklerde bulunup,mumlar yakıp,dua ederler.

Kaynak http://kosovahaber.net/